Het is in de literatuur een bekend verschijnsel: auteurs die beroemd zijn in kringen van hun collega's, zonder ooit echt door te breken bij het grote publiek. Maar ook in de wereld van de architectuur komt dit voor. J.B. (Han) van Loghem is een duidelijk voorbeeld. Zijn naam zal veel mensen weinig zeggen, toch behoort hij wel degelijk tot de groten der bouwkunde.

Een niet onbelangrijke reden voor die onbekendheid is ongetwijfeld dat zijn bijzondere werk voor een groot deel is te vinden op slechts twee plekken: het Noord-Hollandse Haarlem en het Siberische Kemerovo. Maar zijn invloed is veel groter geweest dan te zien is in zijn werken. Zijn niet aflatende pleidooien voor betere woonomstandigheden klinken ook heden ten dage nog duidelijk na. Goed wonen mocht geen voorrecht voor de rijken zijn. Van Loghem liet zien dat comfortabel wonen ook mogelijk is in huizen die voor zeer kleine budgetten moeten worden neergezet. Stijl en uiterlijke kenmerken van zijn woonhuizen zouden in de loop der jaren nog de nodige veranderingen ondergaan, zijn hoofddoel, een woonhuis te bouwen waarin mensen zich onmiddellijk thuisvoelen, is vanaf zijn eerste ontwerp te zien. Dat heeft alles te maken met de ligging op het perceel, de oriëntatie op de omgeving en de natuur en de plattegrond. Bewoners van een Van Loghemhuis blijven er vaak zo lang mogelijk wonen en als zij een ander huis van dezelfde architect bezoeken voelen zij zich onmiddellijk omringd door de ondefinieerbare warmte van het thuisgevoel.

Meteen al aan het begin van zijn carrière ontmoette Van Loghem zijn grote voorbeeld Berlage en wist dat de toekomst aan het socialisme was. Na de eerste luxe villawijk bouwde hij woonwijken voor middenstanders, ambtenaren en arbeiders en experimenteerde volop met nieuwe bouwmaterialen om goed wonen voor iedereen bereikbaar te maken. In 1926 trok hij de uiterste consequentie en vertrok naar de jonge Sovjetstaat om mee te helpen de socialistische idealen te verwezenlijken. Maar na de dood van Lenin viel de belangrijkste steun voor de idealisten uit het buitenland weg en maakte Stalin het ze steeds moeilijker. Gedesillusioneerd keerde ook Van Loghem terug naar Nederland en vestigde zich in Rotterdam. Maar zijn socialistische sympathieën deden zijn loopbaan geen goed.

Hij bleef echter trouw aan zijn beginselen en verkondigde zijn ideeën over de nieuwe woningbouw in de CIAM en het progressieve vakblad De 8 en Opbouw. Zijn uitspraken vielen niet altijd in goede aarde, zelfs niet bij de toch niet behoudende collega's van het Nieuwe Bouwen. Toch hadden zijn ontwerpen grote invloed op de toekomstige aanpak bij de grootschalige wederopbouw van na de Tweede Wereldoorlog. Zelf heeft hij niet meer kunnen laten zien wat er nog meer mogelijk geweest zou zijn, want al in 1940 stierf hij volledig onverwacht. Maar wie de na oorlogse bouwkunst bestudeert kan niet anders dan Van Loghems hand zien in veel van de oplossingen waar de nieuwe generatie mee experimenteerde.

In deze monografie zijn nu, naast een heldere en boeiende beschrijving van zijn ideeën en werkwijze voor het eerst alle bekende ontwerpen samengebracht.

Het is in de literatuur een bekend verschijnsel: auteurs die beroemd zijn in kringen van hun collega's, zonder ooit echt door te breken bij het grote publiek. Maar ook in de wereld van de architectuur komt dit voor. J.B. (Han) van Loghem is een duidelijk voorbeeld. Zijn naam zal veel mensen weinig zeggen, toch behoort hij wel degelijk tot de groten der bouwkunde.

Een niet onbelangrijke reden voor die onbekendheid is ongetwijfeld dat zijn bijzondere werk voor een groot deel is te vinden op slechts twee plekken: het Noord-Hollandse Haarlem en het Siberische Kemerovo. Maar zijn invloed is veel groter geweest dan te zien is in zijn werken. Zijn niet aflatende pleidooien voor betere woonomstandigheden klinken ook heden ten dage nog duidelijk na. Goed wonen mocht geen voorrecht voor de rijken zijn. Van Loghem liet zien dat comfortabel wonen ook mogelijk is in huizen die voor zeer kleine budgetten moeten worden neergezet. Stijl en uiterlijke kenmerken van zijn woonhuizen zouden in de loop der jaren nog de nodige veranderingen ondergaan, zijn hoofddoel, een woonhuis te bouwen waarin mensen zich onmiddellijk thuisvoelen, is vanaf zijn eerste ontwerp te zien. Dat heeft alles te maken met de ligging op het perceel, de oriëntatie op de omgeving en de natuur en de plattegrond. Bewoners van een Van Loghemhuis blijven er vaak zo lang mogelijk wonen en als zij een ander huis van dezelfde architect bezoeken voelen zij zich onmiddellijk omringd door de ondefinieerbare warmte van het thuisgevoel.

Meteen al aan het begin van zijn carrière ontmoette Van Loghem zijn grote voorbeeld Berlage en wist dat de toekomst aan het socialisme was. Na de eerste luxe villawijk bouwde hij woonwijken voor middenstanders, ambtenaren en arbeiders en experimenteerde volop met nieuwe bouwmaterialen om goed wonen voor iedereen bereikbaar te maken. In 1926 trok hij de uiterste consequentie en vertrok naar de jonge Sovjetstaat om mee te helpen de socialistische idealen te verwezenlijken. Maar na de dood van Lenin viel de belangrijkste steun voor de idealisten uit het buitenland weg en maakte Stalin het ze steeds moeilijker. Gedesillusioneerd keerde ook Van Loghem terug naar Nederland en vestigde zich in Rotterdam. Maar zijn socialistische sympathieën deden zijn loopbaan geen goed.

Hij bleef echter trouw aan zijn beginselen en verkondigde zijn ideeën over de nieuwe woningbouw in de CIAM en het progressieve vakblad De 8 en Opbouw. Zijn uitspraken vielen niet altijd in goede aarde, zelfs niet bij de toch niet behoudende collega's van het Nieuwe Bouwen. Toch hadden zijn ontwerpen grote invloed op de toekomstige aanpak bij de grootschalige wederopbouw van na de Tweede Wereldoorlog. Zelf heeft hij niet meer kunnen laten zien wat er nog meer mogelijk geweest zou zijn, want al in 1940 stierf hij volledig onverwacht. Maar wie de na oorlogse bouwkunst bestudeert kan niet anders dan Van Loghems hand zien in veel van de oplossingen waar de nieuwe generatie mee experimenteerde.

In deze monografie zijn nu, naast een heldere en boeiende beschrijving van zijn ideeën en werkwijze voor het eerst alle bekende ontwerpen samengebracht.